Hungary for Art : Chandrakanth Ganacharya

( Installation by Chandrakanth Ganacharya)

Words  often recorded in terms of time . At the time, the creator of this intervention is to assess the level of criticism .On the art ' dialog ' is a new initiative - the eye of the creator of the term and timing speculated ... Long - term survival in dialogue plagued by contradictions between the flights of the flow and think of words that highlights significant possibilities.

In the project I used belly related proverbs and as well as publican's emotional Quotes. All the proverbs and Quotes has the philosophy of time. Those expressions comes from life experience and it will guide & taught by local seniors, intellectuals, and by philosophers.

The Installation art migrating people who force migrate for an essential needs, they know better importance of empty belly.Artist used Hotel, Canteen, Mess and Road Eating eateries for the project.

(copy right image by  Artist Chandrakanth Ganacharya)

My works intimately weave the moments of emotion with spaces for which we cannot scramble: Farzana Ahmed Urmi

Surrounding me Form my childhood I grew up alone. My thought was surrounded by myself. So almost all the time I became engaged with my own self and my own dream. But as I grew up my surrounding too became my preoccupation, though I found it not so inimical to my personal dreams. Society creates a lot of obligations, those that help me to clear my thoughts. These are things which are involved with my own life, career, family and my personal Life. When I was allowed admission at fine arts institution I started thinking deeply about life which totally changed my philosophy of life. 

(Artist: Farzana Ahmed Urmi- Dhaka)

My views became more realistic. I came very close to people. Both known and unknown people caught my imagination. Form than on to the present day my thought became engrossed in my surrounding. For me human being as a subject became a central issue. I studied printmaking at university. But following my passing out I started working on canvas. Here I have amassed what could be seen as my achievement in the past three years. I draw energy from both real life experience and from my subjective feeling. The works that I have brought under the tile “Lost Spaces” allude to the interior world – one which we have seen the wear and tears in the last few decade. Modern life has become all about voicing discontentment and making a statement to refute one another. In this climate, I feel that art should address the silent spaces that rest between human existence and nature, between clarity and ambiguity, and even between consciousness and unconscious reckoning. Thus my works explicate a veritable desire to express the inexpressible human condition; they are like a response to the world busy in production of knowledge and discourse through which we have failed to secure a future for all. My works intimately weave the moments of emotion with spaces for which we cannot scramble. It is remembering of the way of life we are slowly losing to speed, technology and info economy.

(Artist: Farzana Ahmed Urmi- Dhaka)

Seeds of memories, feelings and sensations are sown in the field of creativity of Prakash Waghmare

Seeds of memories, feelings and sensations are sown in the field of creativity of Prakash Waghmare. In his paintings, colour performs the transformative function; it is closely linked to the psyche of the artist as the individual characteristics of colour and form evolve into a cohesive environment that speaks for itself.

In the current exposition, works on paper created by Prakash are based on his artistic journey through the refinement of elemental forms, bearing their roots in cultural stimulations that mould his conventions. One notices extensive and intriguing excavations of lines on the surface that lend their existence to create orderly patterns and grids.

Drawing inspiration from folk tradition, Prakash explores its influence through personalized paintings with an evocative mood. While interpreting the relevance of folk elements he sees their hidden connection with the fundamental shapes such as squares, triangles and circles. They, he thinks are the "kana" – backbone or armature of nature around and provoke us to meditate upon the essential visuals. It gives a constructive support to his entire act of painting. Thus he reveals the direct relation with energy that first comes into existence in the form of a square divided diagonally into triangles and then gets unfolded like a lotus representing life; the same if looked upon from a birds eye-view reveals the linear skeleton of a pyramid representing the residue of imperishable souls.

Each work reflects deep memories that have touched many phases of his life as a painter. These unforgettable memories are cherished through the silent process of Prakash's visual transformation.

Untitled : Oil on canvas before 2005

Simplicity conveys and heightens the nature of content in order to attain the purity of colour and form in his work. The ease with which he orchestrates his palette reflects the authenticity of the artist's spirit. His paintings correlate to the optical balance in the natural world and its everlasting impact as nature defines and refines itself by inbuilt defaults and external circumstances, both ways as per its need. Prakash follows nature dearly and without distance.

These unplanned structures are implemented with a sense of rusticity and natural rhythm of time. The accidental emergence of patterns appear more thoughtful, and yet thought provoking – demanding the viewers patient look which then may stimulate the mind to contemplate the essence of the spiritual reality prevailing in the artists experience.

Untitled : Acrylic on canvas before 2006

The hallmark of this collection, bereft of modern influence, continues to be the uncontrived, even 'serendipitous', occurrences in the artworks. Prakash works with and harmonizes nature and its universal accidents. While standing in front of a single piece, or reflecting on a number of works, one is set before a visual of many worlds. Optical space appears to simulate the purity of the gaze - between inside and outside, conscious and unconscious - and material or transcendent realities. Accidental happenings of patterns seem almost seems to be setting the plane in motion to prepare one's senses for a visual treat.

Here is an extract of a conversation I had with Prakash:

Why do you create art and what does it mean to you?

My art is created from a deep meditative process. It forms a reflection/impression/expression of influences from around me. It helps bridge the void between the seen and unseen worlds of my imagination.

Untitled : Acrylic and mix on canvas before 2007

What emotions do you wish to convey through this series?

The paintings that I create evolve instinctively. I have attempted to narrate how nature has influenced my style. I experience the sensitivity of form - any form. As I develop this sensitivity, these forms help me express myself naturally. This process has developed into a form of meditation, through which I try and find a path; these unseen, unimagined paths get depicted on the surface I'm painting. I believe that nature is welcoming of all who embrace it. Only when we surrender ourselves to nature can we understand and reflect it in its pure, natural state.

Untitled : Oil on canvas before 2008

How is your work a reflection of you?

My life is represented through my art. All my experiences and influences come together in my art. My sensitivity to people and surroundings get translated into my paintings. It was my experience with photography that made me realize that in a flash I could capture a moment. However, I remained curious to find a deeper realm waiting to be explored and interpreted. I was driven to exploring the world of abstraction, where sensitivity holds the key to every experience. For instance, we don't see the gush of wind that touches our skin, but we can sense it and that's how it makes its presence felt.

It can also be said that philosophy gives me the dimension to express my thoughts through my art. The search of light gives meaning to forms. As an artist I am in search of this light that feeds life and energy into my paintings.

Which artists - living or dead - have influenced you or continue to influence you? Who are the artists you relate to?

Palsikar, Gaitonde and Kolte have helped me develop my vision/ style. Their deep understanding of the subject and how they have expressed it through their art has allowed me to comprehend each of these immensely talented artists. Through my numerous discussions with Kolte Sir, I have gained profound insight into the world of abstraction. They helped me absorb and experience the works of these artists better. Just as nature allows us various experiences when we open our senses to it, insight into the works of these artists allowed me to form a bond with their art.

Untitled : Acrylic on canvas before 2010-11

As Prakash emphatically says, "I don't try to depict reality. I rely on colour, contrast and texture to convey my feelings and make things visible. My paintings are a mix of elemental forms. Images originate in fragments of personal and cultural history, in responses to travels and childhood influences. Traces of places once visited and colours seen evolve as an introspective diary of history, times and spaces. I work from within, allowing all the elements I have been gathering to come alive through my paintings."

Pranali Daundker

Art Consultant and Curator  

(Report courtesy Prakash Waghmare.com)

My Paintings gain life after their sale; else they lie dead in my studio- Tathi Premchand

6AM Drawings display at Flag March show- Art gate gallery-Mumbai 2013

My Paintings gain life after their sale; else they lie dead in my studio.

My paintings are not showpieces. You cannot decorate your drawing room to make it look beautiful, but you can decorate your mind with it to make your body beautiful.

Most of my time is spent in traveling by local trains in Mumbai. I prefer it to any other mode of traveling. It is the institute for me. Thousands of minds brush with each other every single moment. People have their own news, views, opinions, reactions, sometimes resulting in mass appeal. I can view the emotional and practical reaction of the fellow citizens by interacting with them and I think they are all creative minds and provide lot of essence to my creation. I see a person trading in vegetables or scraps has more perfect knowledge of economics and politics of the world. He doesn't need a degree or big fat books to update his knowledge; the everyday struggle is guide for him. That's something different which you find only in local trains. It also represents mini India with its clashes and unity projected from time to time. People converse and argue as if discussing the issue in the world conference.

6 AM Drawing recent work by Tathi Premchand 2013

Variation is but natural in my paintings. Just as Heraclitus had rightly said, ‘It is not possible to step twice in the same river.’ My paintings too are most spontaneous expressions rather than well planned process so you will always find variety in the work. Every work has different appeal and presentation method, setting different moods with use of topic relevant colors, forms and style. Painting is not just passion for me; it is a part of my life. I paint when I get stimulated to do so. There are times when for days together I do not paint at all.

I gradually was introduced to Galileo, Heraclitus, Osho, Mirza Galib, Kabir, and Lao Tuz and their lives. Their philosophies have greater impact on my work and my self being. Pablo Picasso is great artist; I worked as a volunteer for one month in NGMA, Mumbai because of passion for Pablo Picasso, during his paintings exhibition, just to be close to his art work. Though his work has good impact on my life, but it does not influence my work. I cannot even follow foot step of my own work. I am going to be a part of 2008 BNHS Greenscape-2 Art Auction by Pheroza Godrej. I am also part of the group show by Harmony Art Foundation 2008 and many things more. Life is full of works!

The artist lives and works in Mumbai  (write up first time published 2005 online)

Raw, real and absolutely overt. The mere sight of his work is like an experience of the real city that is Mumbai

His art reflects the inner soul of Mumbai. The city is his greatest inspiration, he says. And it is truly remarkable how artist Raj More captures the details of every element of both, crude and sophisticated Mumbai in his works. An interesting thing about his art is that anyone could relate to it. His work speaks the parlance of diversity. He builds connects with people from all walks of life and translates them on to the canvas.

His love affair with the city began after he moved to Mumbai a few years ago. He says he loves to explore the city  and this reflects in his work. ‘Every urban city in the world has a soul of its own and talks to you,that’s why I always express this as the language of my work, ‘Raj says

Artist: Raj More

Raj More live and  work in Mumbai. After his graduating from Sir J. J School of  Arts, Mumbai. He started working in the field of visual art.he have been doing only painting and dedicated his life solely to Visual Art. He  have exhibited his  work international in India, Korea and Europe.

He win  the National Academy Award for 54^th National Exhibition of Art  organized by Lalit kala   Academy, New Delhi 2012 and also he is a winner of 2010 Asia Art Award & Excellence prize Present by EM Art Gallery, Seoul, Korea 2010.His work is displayed in all international Art fair, UAF Fair (India), Korean Art Fair ( Seoul,Korea), Bussan Art Fair (Korea) and Dubai art Fair ( Dubai).

His ’Dimensions in time & space ‘solo show curated by Mr. Ebrahim Alkazi at Art Heritage Gallery, New Delhi 2010.Renowned Curator & galleries Peter Nagy( Natur  Morte)  display his work on his curated  United Art Fair 2th edition in Delhi,2013.His work also present by Palette Art gallery ,New Delhi. International  Curator Michal Matej presents a solo show at Fine Art Gallery,Bratislava.Slovak Republic,EU-2010.The city of Mumbai has kept him alive with its fascinating sights & sounds in his work..

The award-winning artist talks about how he likes metaphorical depictions. His protagonist, the crow, represents the common man.The city and its many elements, mainly vehicles and animals, determine his work. He also talks about how the ‘’Bull’’in his works represents the power of the city, creating a vast gap between the rich and the poor. The animals in his works are not just seen as they are,but have a deep-rooted connection that goes beyond just the painted picture. They equate to humans with powerful emotions. ‘I belong to middle class family and my connection arises from there. The concept keeps me going with its fascinating sights and sounds’’, he adds.

His latest series quest is all about Mumbai beings the melting pot of dreams and the crow being symbolic of a commoner with high aspirations, establishing his identity in the never-ending chaos of Mumbai City


Report courtesy Nitalia Pagare( Good Home -Time of India) 2013-14

INVITATION

(Advertisement )/http://pickoneartist.com/

पाहून रंगवण्याऐवजी रंगवून पाहिलं!

खरं म्हणजे, दृश्य प्रवासात पुढे, मागे, वर, खाली असं काही नसतंच. असतो फक्त स्वानुभव, प्रवाशाला समृद्ध करणारा आणि तो मला अनुभवता आला, पळशीकरसरांच्या सान्निध्यात असताना, जीवनात आलेल्या वळणामुळे!.. आयुष्यातल्या वळणाला उजाळा देत आहेत, प्रसिद्ध चित्रकार प्रभाकर कोलते...

वळणं तर आयुष्यात अनेक आली, काही मी स्वत:च घेतली. त्यातल्या काहींनी जीवनाला वळण लावलं तर, काही वळणांना मी माझ्या मनाप्रमाणे आळवलं, वळवलं. काही वळणांनी आकार दिला, अर्थ दिला. परंतु एका अकस्मात वळणाने मला माझ्यातच गुंतवलं. मला माझी ओळख करून दिली. माझीच माझ्याशी भेट घालून दिली, कायमची. 'वळणावर आंब्याचे झाड एक रसाळले' असं म्हणण्यासारखा दृक- रसज्ञतेचा दृष्टांत ह्या संबंधित वळणाने मला दिला, जो उत्तरोत्तर गुणावत गेला आणि मला समाधान देणारा ठरला.

................

जे. जे. कलाशाळेतील अंतिम वर्षातले झपाट्याने सरत जाणारे दिवस. एक पाऊल शाळेत, तर दुसरं बाहेर अशी दुभंगलेली मन:स्थिती. अंतिम परीक्षेपूर्वीची परीक्षा म्हणजे वार्षिक प्रदर्शन, ते तोंडावर आलेले. प्रत्येकाच्या देहबोलीतून बोलणारा आंतरिक तणाव. सगळे गुप्तपणे आपापल्या कला-कर्मात रत. आपल्याच उजव्या हाताचे डाव्या हाताला कळू न देण्याचे प्रत्येकाचे धोरण, मग इतर कोण काय करतो हे कळणे म्हणजे चक्रव्यूह भेदण्यासारखेच!

कोणाला गोल्ड-मेडल मिळणार याचे अंदाज दही-हंडीच्या थरासारखे बांधले जात आणि झपाट्याने कोसळत. माझेही नाव त्या थरात असल्याचं कानावर येई आणि मनात दिवसा उजेडी कारंजी फुटत. मग म्हणता म्हणता वार्षिकोत्सवाचा पहिला दिवस उजाडला.

काशिनाथ साळवेला गोल्ड, मला सिल्वर घोषित झालं. गोल्ड नंतरच्या दु:खापेक्षा ब्राँझ आधीचा आनंद गो(ल)ड मानून घेतला. दिवस उलटत गेले तसतसा आनंदही अस्ताला गेला आणि अस्मादिक पुन्हा सत्यसृष्टीत आले.

मनात विचार आला, काय झालं असतं गोल्ड मिळालं असतं तर आणि काय होणार आहे सिल्वर मिळालं म्हणून! आतून उत्तर येण्याइतकं शहाणपण तेव्हा आलं नव्हतं, म्हणून मग गप्प राहून जे समोर येईल ते स्वीकारण्याशिवाय गत्यंतर नव्हतं. मला न शोभणारा संयम माझ्यात कुठून आला कोण जाणे? कुठून का होईना, पण तो आला. मी चक्क निर्ढावलो आणि शांत झालो.

( Work on display. Images for illustrative purposes only)

साळवे आणि मी घनिष्ट मित्र होतो. त्यामुळे एकमेकाला हसत-खेळत सामोरे जात पदरी पडलेलं यश आम्ही पचवलं.

...आणि ते, आयुष्याला सुखाने उल्हसित करणारं, दु:खाने गुदमरवून टाकणारं, भविष्यातल्या आव्हानांनी चेतवणारं आणि भूतकाळातल्या वेदनांनी चित्कारायला लावणारं वळण अंगावर आलं. कसलीही आगाऊ सूचना न देता.

ज्या दिवशी मी शाळेत गेलो नव्हतो, त्याच दिवशी केमोल्ड गॅलरीचे केकू गांधी प्रदर्शन पाहायला आले. त्यांनी माझं पेंटिग विकत घेतलं. वार्षिक प्रदर्शनातून चित्र विकलं जाण्याची ही पहिलीच घटना असं म्हटलं गेलं. तशी ती असो-नसो, माझ्या खिशात पैसे पडणार होते; हे तेव्हाच्या परिस्थितीत फार महत्वाचं होतं माझ्यासाठी. परंतु ह्या घटनेचा मला मागमूसही नव्हता. दुसऱ्या दिवशी शाळेत गेलो. मित्रांनी कल्लोळ केला, 'पार्टी दे, तुझं चित्र विकलं गेलं.' मला खरंच वाटेना. वाटलं मित्र थट्टा करताहेत. तर म्हणाले- 'पळशीकरसरांना विचार.' गेलो सरांकडे. त्यांनीही तेच सांगितलं. तरीही खरं वाटेना. मनात आलं, सरही ह्या थट्टेत सामील झाले असावेत. म्हणाले- 'अरे केकुने तुला गॅलरीत बोलावलं आहे, जा, जाऊन ये.' गंभीर प्रकृतीचे सर अशी थट्टा करणं अशक्य अशी मनाची समजूत काढत केकूना भेटायला त्यांच्या गॅलरीत गेलो.

फेब्रुवारी, सन १९६८. दुपारचे तीन वाजले होते. केकू त्यांच्या खुर्चीत, मी त्यांच्यासमोर उभा. माझी ओळख दिली. त्यांनी लगेच २५० रुपयांचा चेक माझ्या हातात देताच मी दिवास्वप्नात विरघळत गेलो. सिल्वर मेडलचं विष अमृत होऊन अंगभर पसरलं. मी ढगात होतो. खाली उतरायची बिलकूल इच्छा नव्हती. तेवढ्यात केकूंचा आवाज कानी पडला- 'कोलते, वुई वुड लाइक टू शो युवर वर्क इन अवर गॅलरी, इन कमिंग मंथ ऑफ मे, विल यू बी इंटरेस्टेड?'

चित्रकार मागतो एक डोळा, गॅलरी देते दोन. चेक, वर एक्झिबिशन! अशी माझी गत झाली. काय उत्तर द्यावं कळेना. म्हटलं, विचार करून सांगतो आणि तिथून बाहेर पडलो. तडक सरांकडे निघालो.

वर्षभरापूर्वी नाटकात काम करण्याच्या, तसंच इतर कलांमध्ये भाग घेण्याच्या माझ्या अतिउत्साहावर कठोर शब्दांत टीका करत सरांनी मला केवळ पेंटिंगच्या दिशेने वळवलं होतं. त्यावेळच्या त्यांच्या निखळ स्पष्टवक्तेपणाचा अनुभव स्मरणात कायम ताजा राहील असाच होता. आणि आता त्यांना अपेक्षित असलेल्या दिशेनेच इतक्या वेगाने व्यावसायिक यश, न मागता, कुठलेही प्रयत्न न करता हाताशी आल्याने मी त्यांच्या दूरदृष्टीचं मनात मनसोक्त कौतुक करत, परत पाऊली शाळेच्या दिशेने निघालो.

सर स्टाफ-रूममध्ये पुस्तक वाचत बसले होते. त्यांना पाहताच माझ्या उत्साहाला निराशेपूर्वीचं उधाण आलं असावं. मी आयुष्यात पहिल्यांदा त्यांच्या पायांना स्पर्श करून त्यांना नमस्कार केला आणि एका दमात केकू-भेटीचा वृतांत कथन करून त्यांच्या प्रतिक्रियेची वाट पाहू लागलो. माझ्या डोळ्यांतून आतुरता भरभरून ओसंडत होती आणि सरही तितक्याच तीव्रतेने गंभीर होत चाललेले दिसत होते. ते काहीच बोलण्याच्या मन:स्थितीत नव्हते आणि मीही त्यांच्याकडून काहीच न ऐकण्याच्या मन:स्थितीत नव्हतो. मला जाणवलं की हीच माझ्या आयुष्यातली आणीबाणीची आणि महत्वाची वेळ आहे आणि सरांच्या सल्ल्याशिवाय ती निसटून जाऊ द्यायची नाही. अशा स्थितीत किती वेळ गेला कळलंच नाही आणि अचानक मी सराना म्हटलं, 'सर तुमच्या सल्ल्याशिवाय मी कोणताही निर्णय घेणार नाही, तेव्हा प्लीज, मला सांगा मी काय उत्तर देऊ केकूना.' तरीही सर गप्पच. सरांच्या ह्या अकल्पित पॉजमुळे माझ्या मनात शंका-कुशंकांचं मोहोळ उठलं. सराना आनंद झाला नाही का?, की सरांचा माझ्यावरचा राग अजूनही शिल्लक आहे? की केमोल्डसारख्या गॅलराने मला शोची ऑफर दिली, हे सरांना आवडलं नाही? विद्यार्थी दशेत असतानाच कुणाला मिळाली आहे अशी संधी? कुठून अवदसा आठवली आणि सरांना सल्ला विचारायला आलो... असे बरेचसे अरबट चरबट कल्पनांचे खेळ डोक्यात सुरु असतानाच सर जागेवरून उठले आण‌ि म्हणाले- 'प्रभाकर, प्रदर्शन म्हणजे आपल्या प्रतिभेचं दर्शन आणि त्यातही ते पहिलंच असेल तर, ते धाडसापेक्षा जबाबदारीचं काम आहे. 'फस्ट इम्प्रेशन इज द लास्ट इम्प्रेशन.' तेंव्हा मी काय म्हणतो ते लक्ष देऊन ऐक आणि मग तुझा तू निर्णय घे.'

ते पुढे म्हणाले 'सांग बरं, तुझं चित्र सापडलंय तुला? तुझ्या चित्रांतून तू थोडासा आणि इतरच अधिक दिसतात- सामंत, हुसेन, रझा, पळशीकर, गायतोंडे, पॉल क्ले. तुझ्या चित्रात तू कुठे आणि किती आहेस हे आधी तू जोखावंस आणि मग ठरवावंस. जा, विचार करून निर्णय घे. घाई करू नकोस. चुकीच्या पायावर उभी राहिलेली इमारत कोसळायला वेळ लागत नाही.'

म्हणजे जबाबदारीचं काम थोडंसं हलकं करण्याऐवजी माझा माझ्यातच कडेलोट करून सर निघून गेले, मला एकटं सोडून. मी निराश झालो खरा, पण सरांनी मला विचार करायला भाग पाडलं. माझा पुरता गोंधळ उडाला.

नंतरचे मोजून आठ दिवस शाळेतच गेलो नाही. दररोज माझी सगळी चित्र पोर्टफोलियोतून काढून जमिनीवर मांडायचो. कधी ती उलटी-सुलटी ठेवून, तर कधी एक एक करून पाहायचो. त्यावरल्या प्रभावांचं मनाशी विश्लेषण करायचो. हे असं सातत्याने केल्यामुळे सरांचं म्हणणं हळूहळू मनात रिघायला लागलं. खरंच, चित्र आहेत, पण मी कुठे आहे त्यात, शिवाय किती आहे. कसं ओळखायचं स्वत:ला. काही कळायचं नाही. काय आहेत या शोधाचे निकष, ज्यांचे प्रभाव जाणवतात त्या चित्रकारांची चित्रे त्यांचीच वाटतात, ती कशामुळे इ.इ. प्रश्न मनात यायचे. त्या अथक प्रयासात डोकं, मन, बुद्धी, त्या अलीकडचे आणि पलीकडचे सारे दिगंत बधीर झाले. अत्यंत निराश झालो. हाती काही आलं नसलं तरी आपण चुकीचा मार्ग निवडला आहे, असं चुकूनही वाटलं नाही, ही त्या शोधातली जमेची बाजू. दरम्यान, जे मनापासून आवडतं तेच तू करतो आहेस, असं माझं मन मला सांगत राहिलं. मग त्या आवडीवरच लक्ष केंद्रित करून चिंतन करू लागलो आणि मनात प्रत्यन्तराची वीज चमकून गेली. वाटलं जे माझं होतं, ते माझ्यातच हरवलं होतं आणि मी ते बाहेर शोधत होतो. अभ्यास आणि व्यासंग यांमधील नातं आणि परस्परविरोधी दिशा लक्षात आल्या.

......

बरेच दिवस चित्रासंबंधी काहीच केलं नाही. त्याऐवजी गोनीदांची 'कुणा एकाची भ्रमणगाथा', पु. शि. रेगे यांची 'सावित्री', 'पुष्कळा' ही पुस्तकं वाचली. सिनेमे पाहिले. सोबत संगीत होतंच. मनावर कुठलंही ओझं न घेता मुंबईतच भरपूर प्रवास केला. थोडक्यात चित्र सोडून इतर सर्व काही केलं. आम्ही एक लॉन्ड्री चालवायला घेतली होती. तिथे बसू लागलो. त्यामुळे लोकांशी, कपड्यांशी संपर्क घडला, जो माझ्यासाठी नवा होता. त्यातून माझ्या चित्रात काय येणार होतं, माहीत नव्हतं. सगळं जगणं निश्चित-अनिश्चित नि विक्षिप्त होत चाललं होतं, परंतु मी स्वत:च्या आणि माझ्या चित्राच्या जवळ येत असल्याची आंतरिक जाणीव स्पष्ट होत होती.

ही आनंद व्यक्त करण्याची नव्हे, तर स्वत:ची परीक्षा घेण्याची वेळ होती हे लक्षात आलं आणि मी परीक्षेला बसलो. मीच परीक्षार्थी आणि मीच परीक्षक. शाळेत जे-जे शिकलो त्याचं मर्म लक्षात ठेऊन बाकीचं सर्व स्मृतीतून पुसून टाकण्याचा प्रयत्न चित्रातून जारी ठेवला, कारण तो निव्वळ अभ्यास होता. दिसणं, पाहणं, निरखणं आणि दृष्टीपटलावर बिम्बवणं ह्यातला मुलभूत भेद स्पष्ट करणारा. चित्राचे घटक आणि त्यांचं सृष्टीतल्या अनेकविध रूपांशी असणारं अंतस्थ, अदृश्य नातं सांगणारा. केवळ वरवरची वस्तुनिष्ठ यंत्रवत्, तांत्रिक कारागिरी आणखी सुधारून मला चित्रांतून मांडायची नव्हती. तर त्या अभ्यासाच्या जोरावर मनातल्या दृश्याविषयीच्या अदृश्य विचाराला त्यातल्या निखळ अनुबंधाला उत्स्फूर्तपणे आणि सहजपणे व्यक्त करायचं होतं. आशयाला रूप द्यायचं होतं. अनोळखी अनुभवांना ओळख देण्याची दुर्दम्य इच्छा होती. दृष्टीआड लपलेल्या सृष्टीला साकारणं हाच माझ्या सृजन-क्रियेचा केंद्रबिंदू आहे, हे तीव्रतेनं जाणवत होतं आणि म्हणूनच 'पाहून रंगवण्या ऐवजी, रंगवून पाहण्याची' जिगीषा मी अनुभवू इच्छित होतो. ह्या तीव्र इच्छेनेच मला एका अद्भुत वळणावर आणून उभं केलं होतं.

मला माझं चित्र सापडलं होतं, कारण मला मी सापडलो होतो. १९६८ साली शो-ची ऑफर देणाऱ्या केकूनी मला पुन्हा १९७८ साली विचारलं, त्यावेळीही मी त्यांना नकार दिला. कारण मी माझ्या 'फस्ट इम्प्रेशन' बद्दल अधिक जागरूक आणि जबाबदार झालो होतो. १९८३ साली मात्र मी माझं पहिलंवहिलं प्रदर्शन त्यांच्याच गॅलरीमध्ये भरवलं आणि कलाजगताने त्याचं स्वागत केलं. मला घडविणाऱ्या पळशीकरसरांनीच प्रदर्शनाचं उद्घाटन केलं. खरंच माझ्या सरांनी त्या वेळी परखड उपदेश केला नसता, तर मी आज कुठे असतो? त्यांनी दाखवलेल्या मार्गावरून चाललो नसतो, तर माझ्या वैचारिक प्रवासाचं काय झालं असतं? मला माहीत आहे, मी असूनही नसतोच.

असं हे मूलभूत वळण घेऊन मी आता खूप पुढे निघून आलो आहे. खरं म्हणजे, दृश्य प्रवासात पुढे, मागे, वर, खाली असं काही नसतं. असतो फक्त स्वानुभव, प्रवाशाला समृद्ध करणारा. तो मला अनुभवता आला, सरांच्या सान्निध्यात, जीवनात आलेल्या वळणामुळे! 
(Report courtesy महाराष्ट्र टाइम्स) Feb 2, 2014, 12.00AM